Aktualności

22 maja na całym świecie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Różnorodności Biologicznej – ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ, by podnosić świadomość na temat znaczenia różnorodności biologicznej i zwracać uwagę na alarmujące tempo jej utraty, a także zachęcać do działań na rzecz ochrony ekosystemów.  

W tym roku obchodzimy go pod hasłem: From Agreement to Action: Build Back Biodiversity, skupiając się na potrzebie działań na rzecz odtwarzania bioróżnorodności, z nowym poczuciem nadziei dzięki przyjęciu Globalnych ram różnorodności biologicznej Kunming-Montreal podczas 15 Spotkania Konferencji Stron Konwencji ONZ o różnorodności biologicznej (COP 15). 

Zacznijmy od odpowiedzi na pytanie: czym jest różnorodność biologiczna? To zróżnicowanie wszystkich form życia występujących na ziemi: roślin, zwierząt, grzybów i mikroorganizmów – zarówno tych rzadkich i cennych, jak i tych pospolitych – wraz ze zróżnicowaniem genetycznym w obrębie każdego gatunku, a także różnorodność ekosystemów, będących miejscem rozmaitych interakcji między gatunkami. Na bogactwo gatunkowe na danym obszarze wpływ ma wiele czynników, takich jak położenie geograficzne, klimat, ukształtowanie powierzchni czy głębokość i chemizm wód. 

Zdrowe ekosystemy to zdrowa planeta i zdrowi ludzie 

Kluczowe znaczenie dla ochrony różnorodności biologicznej i dobrego funkcjonowania całej planety ma ochrona ekosystemów. Dla człowieka są one źródłem rozlicznych dóbr i usług, tzw. usług ekosystemowych, do których zaliczyć możemy m.in. obieg i oczyszczanie wody, obieg składników odżywczych, tworzenie gleby, dostarczanie żywności i surowców leczniczych, ale także zaspokajanie potrzeb niematerialnych, np. estetycznych i duchowych. 

Dobra kondycja ekosystemów przekłada się więc dla nas na wymiernie korzyści. Zasada ta przyświecała Organizacji Narodów Zjednoczonych, która ogłosiła lata 2021–2030 Dekadą Odtwarzania Ekosystemów (UN Decade on Ecosystem Restoration 2021–2030). Im lepszy będzie stan różnorodności biologicznej, tym zdrowsze pozostaną planeta i zamieszkujący ją ludzie. Poprawa stanu ekosystemów lądowych i morskich jest też istotnym elementem Celów Zrównoważonego Rozwoju, a także tegorocznych obchodów Międzynarodowego Dnia Różnorodności Biologicznej. 

Mimo rosnącej świadomości, że różnorodność biologiczna jest globalnym dobrem o ogromnej wartości dla obecnych i przyszłych pokoleń, ludzkość wciąż przyczynia się do jej spadku. Wzrost liczby ludności i działalność człowieka wiążą się z olbrzymią presją na środowisko naturalne. Wycinanie lasów na potrzeby rolnictwa, zanieczyszczanie powietrza, gleb i wód, rozprzestrzenianie gatunków inwazyjnych czy przeławianie oceanów zbierają zatrważające żniwo. W ciągu ostatnich 300 lat straciliśmy 90% mokradeł, a każdego roku wycinane jest kolejne 10 mln ha lasów. Konsekwencje ponosi cała Ziemia – zarówno świat przyrody, jak i my sami. 

Czas na wspólne działanie 

By zapobiec dalszej utracie różnorodności biologicznej, musimy zmienić nasz styl życia na bardziej przyjazny środowisku oraz podjąć niestandardowe działania, wykraczające poza dotychczasowy, tradycyjny model ochrony przyrody. Dla powodzenia tych działań musimy działać wszyscy razem, a kluczowe znaczenie będzie mieć zaangażowanie przedstawicieli świata biznesu i przejęcie przez przedsiębiorstwa odpowiedzialności za presję, jaką każde z nich wywiera na środowisko naturalne.  

Jedną z takich inicjatyw opierających się na współpracy z biznesem jest powołany przez nas w ramach ONZ-owskiej Dekady Odtwarzania Ekosystemów program Re:Generacja, (2021–2030), mający na celu zachowanie lub poprawę stanu ekosystemów w całym kraju. Do współpracy zapraszamy firmy, które mogą znaleźć i wziąć pod swoje skrzydła cenne przyrodniczo miejsca, a także przedstawicieli służb ochrony przyrody, samorządów czy lokalnych organizacji pozarządowych, dzięki którym mamy szansę poznać ekosystemy w całej Polsce wymagające naszej interwencji.