Aktualności

W dniach 22-23 lutego odbyła się, zorganizowana internetowo, piąta sesja Zgromadzenia ONZ ds. Środowiska (UNEA-5). 12 tysięcy uczestników, ponad 1.500 delegatów ze 153 państw członkowskich, w tym ponad 60 ministrów środowiska, przez dwa dni ustalało priorytety dla globalnych polityk środowiskowych, a także wyznaczyło strategię Programu ONZ ds. Środowiska (UNEP) na lata 2022-2025.  

Wirtualna sesja Zgromadzenia zakończyła się we wtorek jasnym przesłaniem: nasza krucha planeta potrzebuje więcej i potrzebuje tego teraz. Więcej działań, więcej współpracy, więcej finansowania, więcej ambicji i trwalszego zaangażowania w rozwiązywanie kryzysów środowiskowych i odbudowę spustoszonych przez globalną pandemię społeczeństw. 

Nie ma wątpliwości, że rok 2021 musi być punktem zwrotnym w naszych działaniach jeśli chcemy, aby przyszłość naszej planety i przyszłych pokoleń została zabezpieczona. Podczas dwóch dni spotkań i prezentacji online, wielu przedstawicieli państw członkowskich wyraziło głębokie zaniepokojenie potrójnym kryzysem planetarnym: zmianą klimatu, utratą różnorodności biologicznej i zanieczyszczeniem środowiska, odnotowując, że pandemia COVID-19 zaostrzyła istniejące problemy i zagroziła wysiłkom na rzecz osiągnięcia Celów Zrównoważonego Rozwoju.  

- Ostatnie dni były motywujące. Zobaczyliśmy nowe globalne działania na rzecz efektywnego wykorzystywania zasobów i tworzenia gospodarki o obiegu zamkniętym. Wzrasta nacisk na finansowanie redukcji emisji z lasów. Rządy, naukowcy i przedsiębiorstwa spotykają się, aby poznać dane naukowe i używać ich jako narzędzia zmiany. Młodzież podnosi głos, mówiąc nam “nic o nas bez nas” i woła o dedykowane fundusze, aby umożliwić im głębsze zaangażowanie - podsumowała dyrektor generalna UNEP Inger Andersen. 

Obecne na Zgromadzeniu pastwa wyraziły poparcie dla zielonej odbudowy po pandemii (green post-pandemic recovery), która nie pozostawi nikogo w tyle, a także będzie chronić i odnawiać delikatny świat przyrody. Wielu przedstawicieli zauważyło, że zdrowie przyrody i zdrowie ludzi są ze sobą nierozerwalnie związane, a kryzys przyrody jest ściśle powiązany ze zmianami klimatu i zanieczyszczeniem środowiska.  

Zielone ożywienie powinno skierować nas na ścieżkę prowadzącą do niskoemisyjnego, odpornego i inkluzywnego świata po pandemii. Musimy żywiej inwestować w przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym, aby osiągnąć zrównoważoną konsumpcję i produkcję oraz w pełni wykorzystać rolę, jaką rozwiązania oparte na przyrodzie mogą zaoferować w walce ze zmianą klimatu, utratą przyrody i zanieczyszczeniem. 

Dialog światowych liderów 

Pierwszego dnia UNEA-5 ministrowie i decydenci z całego świata wzięli udział w wirtualnych dyskusjach, aby rozważyć środowiskowe aspekty zrównoważonego rozwoju oraz sposoby ich wykorzystania do kształtowania bardziej odpornego i sprzyjającego integracji świata po pandemii. 

- Coraz bardziej oczywiste jest, że kryzysy środowiskowe będą częścią naszej przyszłości. Pożary, huragany, rekordy wysokich temperatur, bezprecedensowe zimowe dreszcze, plagi szarańczy, powodzie i susze stały się tak powszechnymi wydarzeniami, że nie zawsze trafiają na pierwsze strony gazet. (...) Te narastające niekorzystne zjawiska pogodowe i klimatyczne brzmią jak dzwonek ostrzegawczy, który wzywa nas do zajęcia się trzema kryzysami planetarnymi, które zagrażają naszej wspólnej przyszłości: kryzysem klimatycznym, kryzysem bioróżnorodności i przyrody oraz kryzysem zanieczyszczenia i odpadów - powiedział  w uwagach do Zgromadzenia prezydent Kenii, Uhuru Kenyatta. 

Sveinung Rotevatn, przewodniczący UNEA-5 oraz norweski minister klimatu i środowiska, powtórzył ostrzeżenie: - Wszyscy obecni na Zgromadzeniu są głęboko zaniepokojeni tym, w jaki sposób pandemia generuje nowe i poważne wyzwania zdrowotne, społeczno-ekonomiczne i środowiskowe oraz zaostrza istniejące na całym świecie problemy - powiedział na konferencji prasowej w dniu zamknięcia UNEA-5. 

Indyjski działacz ekologiczny Afroz Shah, który został uhonorowany przez UNEP tytułem Czempiona Ziemi, powiedział delegatom, że czas na rozmowy się skończył i że konieczna jest pilna współpraca, aby przywrócić równowagę planetarną. - Problem polega na tym, że nasze prawa zbytnio obciążają prawa innych gatunków. Ta delikatna równowaga będzie musiała przechylić się na korzyść innych gatunków i to jest klucz” - powiedział. 

Jednym z mówców był także polski minister klimatu i środowiska, Michał Kurtyka. - Chciałbym, abyśmy po COVID-19 podnieśli się silniejsi. Niech kryzys będzie dla nas okazją do nauki, jak lepiej wykorzystywać zasoby surowców i jak budować świat bez nierówności społecznych. W ciągu ostatnich miesięcy mieliśmy okazję przekonać się, że globalna współpraca jest niezbędna do wyjścia z pandemii – stwierdził Kurtyka. 

50 lat działań dla planety 

Zgromadzenie zainaugurowało obchody 50-lecia Programu ONZ ds. Środowiska oraz potwierdziło mandat UNEP jako wiodącego światowego organu ochrony środowiska, wzywając jednocześnie do pogłębienia współpracy międzynarodowej w celu sprostania rosnącym wyzwaniom środowiskowym.  

Program ONZ ds. Środowiska jest wiodącym światowym głosem w sprawie ochrony środowiska. Zapewnia przywództwo, będąc jednocześnie platformą partnerstwa, informując i pokazując narodom sposoby na wprowadzanie innowacji bez uszczerbku dla jakości życia przyszłych pokoleń.