Re:Generacja—siedliska przyrodnicze w KPN pod opieką IKEA
IKEA Retail Polska przedstawiła 25 czerwca na spotkaniu prasowym swój projekt ochrony cennych siedlisk przyrodniczych w Kampinoskim Parku Narodowym. Działania zostaną zrealizowane w ramach Programu Re:Generacja, będącego odpowiedzią na zainicjowaną w 2021 r. ONZ-owską Dekadę Odtwarzania Ekosystemów.
Planowane przez IKEA zabiegi ochronne realizowane będą w siedliskach dąbrowy świetlistej. Rozpoczną się jesienią 2024 r. i będą polegały na zwiększeniu dostępu światła do niższych warstw roślinności poprzez zachowanie odpowiedniego zwarcia podszytu oraz usuwanie gatunków inwazyjnych. Dzięki temu rzadkie, objęte prawną ochroną gatunki roślin będą miały lepsze warunki do rozwoju. Wizją IKEA jest tworzenie lepszych warunków do codziennego życia wielu ludzi, a fundamentem tej wizji jest troska o planetę.
Organizatorem programu Re:Generacja jest UNEP/GRID-Warszawa. Do tej pory, UNEP/GRID-Warszawa zrealizował w ramach programu Re:Generacja zabiegi ochronne w siedmiu rezerwatach i 10 obszarach Natura 2000, które objęły: siedem ekosystemów łąk i muraw, pięć torfowiskowych, dwa leśne, dwa ekosystemy wód słodkich, dwa miejskie i jeden nadmorski. Zorganizowano także wypas ponad 500 owiec na 21 ha hal przez ok. 150 dni w roku, zebrano ponad 200 kg śmieci i przeprowadzono 10 warsztatów edukacyjnych dla prawie 250 uczniów. Działania wspomagało blisko 170 uczestników wolontariatu.
Kampinoski Park Narodowy (KPN) jest jednym z niewielu w skali światowej parków narodowych sąsiadującym ze stolicą państwa. O jego wyjątkowości i różnorodności decyduje nie tylko historia geomorfologiczna i biologiczne bogactwo, lecz także działalność człowieka, który sprawił, że wykształciły się półnaturalne środowiska leśne. Wartość przyrodnicza i znaczenie społeczne KPN sprawiło, że w 2000 r. został dopisany do listy Światowych Rezerwatów Biosfery UNESCO, a w 2004 r. do europejskiej sieci Natura 2000. W ramach programu Natura 2000 KPN jest zobowiązany do chronienia siedlisk zanikających w UE, wymienionych w europejskiej dyrektywie siedliskowej.
Siedliska świetlistych lasów dębowych występują w KPN w rozproszeniu i na małych powierzchniach (podobnie jak w innych częściach kraju), często na południowych zboczach wydm. Cechuje je luźny drzewostan, który zapewnia dostęp światła do dna lasów i duże bogactwo gatunków. Świetliste dąbrowy ukształtowały się i istniały przez wiele stuleci pod wpływem ekstensywnego użytkowania przez człowieka - prowadzenia wypasu w lasach, wycinania pojedynczych drzew, czy zbioru chrustu. W drugiej połowie XX wieku zaprzestano wypasania zwierząt gospodarskich w lasach, co spowodowało że część świetlistych lasów dębowych w Polsce uległa spontanicznym zmianom, prowadzącym do powstania w ich miejscu cienistych lasów liściastych. Z tego powodu konieczne jest podjęcie działań mających na celu restytucję siedliska, aby nie utracić go w Kampinoskim Parku Narodowym.
Zdjęcie świetlistej dąbrowy A. Kębłowska