Jest potencjał w usługach ekosystemowych
Czy aktualna koncepcja usług ekosystemowych zmieni spojrzenie na rolę ekosystemów w gospodarce?
Jesteśmy częścią przyrody i podlegamy jej prawom. Systemy gospodarcze nie uwzględniają tej zależności w wystarczającym stopniu. Czy koncepcja usług ekosystemowych pozwoli na zmianę postrzegania roli i znaczenia ekosystemów w budowaniu dobrobytu człowieka?
Wyobraźmy sobie, co by było, gdyby korony drzew przenosiły sygnał wi-fi. Sadzilibyśmy tak dużo drzew, że prawdopodobnie ocalilibyśmy naszą planetę. Niestety drzewa produkują tylko tlen, dzięki któremu oddychamy.
Ta napotkana w Internecie sentencja uzmysławia nam ryzyko, że w dobie rozwoju cywilizacji i zaawansowanych technologii przestaniemy pamiętać o prostej, podstawowej prawdzie: istnienie i dobrobyt praktycznie każdej ludzkiej społeczności na świecie są całkowicie zależne od ekosystemów, czyli układów przyrodniczych tworzonych przez rośliny, zwierzęta i mikroorganizmy, które, razem z ich środowiskiem nieożywionym (siedliskiem), tworzą funkcjonalną całość. Ekosystemy, oprócz pełnienia swych funkcji biologicznych, są źródłem dóbr i usług, z których – w sensie ekonomicznym – czerpie człowiek, czy będzie to tlen którym oddychamy, żywność którą spożywamy, czy też krajobraz którym sycimy oczy odpoczywając na łonie natury. Mówiąc zatem bardzo ogólnie, usługi ekosystemowe to korzyści które czerpie człowiek z otaczających go ekosystemów.
Koncepcja usług ekosystemowych pozwala na przełożenie przekazu nauk przyrodniczych na język ekonomii. Sprowadza ekologiczną złożoność ekosystemów, ich struktury i zachodzących w nich procesów, do stosunkowo ograniczonej liczby pełnionych przez nie funkcji mających znaczenie z naszego ludzkiego punktu widzenia. Funkcje te wiąże z zestawami określonych korzyści, czyli usług. Usługi zaś, potencjalnie, można wycenić w sensie ekonomicznym.
Jest to oczywiście podejście czysto antropocentryczne, pozwala jednak na dość obrazowe przedstawienie związków i wzajemnych oddziaływań pomiędzy środowiskiem naturalnym a systemem społeczno-gospodarczym. Z jednej strony wskazuje na niejednokrotnie niedocenianą wartość korzyści czerpanych przez człowieka z przyrody, a z drugiej uzmysławia wpływ gospodarki i polityki, zwłaszcza procesów planowania i podejmowania decyzji na ekosystemy - utratę ich wartości czy też koszty ich zachowania lub restytucji. Koncepcja usług ekosystemowych podkreśla zatem rolę i znaczenie odpowiedzialności i świadomości człowieka w zakresie zrównoważonego korzystania z zasobów przyrody. Tym samym rozpoznanie, ocena i wycena usług ekosystemowych powinny stać się jednym z kluczowych kryteriów przy opracowywaniu planów zagospodarowania przestrzennego, szczególnie na szczeblu regionalnym i lokalnym.Czy koncepcja usług ekosystemowych pozwoli na zmianę postrzegania roli i znaczenia ekosystemów w budowaniu dobrobytu człowieka?
