W podróż z geoinformacją
Coraz większa ilość docierających do nas informacji odnosi się do przestrzeni. Informacja o lokalizacji stała się istotnym uzupełnieniem, wzbogacającym treść wielu ważnych dla nas zagadnień. Jak więc wykorzystać geoinformację jako narzędzie wspierające edukację młodych?
Geoinformacja w dzisiejszym świecie jest używana powszechnie. Najprościej mówiąc, to taka informacja, która odnosi się do konkretnej przestrzeni. Wykorzystują ją zarówno jednostki naukowe w celu analizy stanu środowiska, urzędy, aby łatwiej gospodarować przestrzenią, a także firmy z różnych sektorów gospodarki. Jest też obecna w życiu każdego z nas – na przykład, gdy korzystamy z nawigacji lub map Google.
Znaczna większość ludzi jest wzrokowcami, a tym samym dla dużej części z nas treści wizualne są znacznie łatwiejsze do przyswojenia niż samo słowo pisane. Dlatego wykorzystanie interaktywnych map czy obrazów satelitarnych pomaga nam lepiej zrozumieć zjawiska, jakie zachodzą dookoła.
Edukacja szkolna w ostatnich latach zakłada szersze wykorzystanie nowoczesnych technologii, w tym geoinformacyjnych. Na przykład podstawa programowa z geografii dla szkół ponadpodstawowych z 2018 roku obfituje w tego typu treści. Jednak także młodsi uczniowie mogą już rozpocząć swoją przygodę z geoinformacją. Czy potrzebujemy skomplikowanych narzędzi i zaawansowanych programów, aby wirtualnie poznawać otaczające nas środowisko i starać się lepiej zrozumieć wyzwania, przed jakimi staje współczesny świat? Zdecydowanie nie!
Opowieści pełne danych
Mapa może opowiedzieć nam konkretną historię. Efekt jest zdecydowanie lepszy, jeśli połączymy dane przestrzenne z tekstem i multimediami. Takie połączenie to Story Maps (mapy narracyjne). W naszym Centrum stworzyliśmy kilka Story Map na potrzeby World Environment Situation Room – globalnej platformy środowiskowej UN Environment.
Proponujemy odwiedzenie dwóch map narracyjnych o tematyce wodnej, które mogą wspierać edukację środowiskową w niezwykle istotnym temacie suszy. Story Maps z pewnością urozmaicą poznawanie zagadnień związanych z zasobami wodnymi, jak również pomogą w nauce języka angielskiego.
Global state and trends of groundwater (based on GEO-6 report, chapter 9: Freshwater)
Narzędzie do tworzenia Story Map przygotowała również firma Esri, odpowiedzialna za popularne oprogramowanie ArcGIS. Aby stworzyć mapy narracyjne potrzebne jest utworzenie bezpłatnego konta publicznego ArcGIS oraz dane przestrzenne, które będą treścią opowieści. Z przykładami Story Maps, w oparciu o narzędzie Esri można się zapoznać tutaj. Z pewnością któraś z map może okazać się ciekawym wzbogaceniem lekcji.
Wirtualne poznawanie kraju
Planowanie szkolnej wycieczki, wakacyjnego urlopu czy weekendowego wypadu za miasto to dla niemal każdego z nas ogromna przyjemność.
Potrzebujesz inspiracji w planowaniu wycieczki? A może chcesz pozwiedzać najpiękniejsze regiony Polski bez wychodzenia z domu? Zachęcamy do poznawania bogactwa Karpat z wykorzystaniem portali tematycznych. Mapa Miłośników przeniesie Was w nieznane zakątki – poznacie walory przyrodnicze i kulturowe tej niezwykłej części Polski. Możecie także wprowadzić swoje „perełki karpackie” i zainspirować innych użytkowników aplikacji do odwiedzenia tych miejsc!
Miłośników kultury pasterskiej zapraszamy z kolei do skorzystania z platformy multimedialno-geoinformacyjnej Karpaty Łączą – Tradycyjne Pasterstwo. Platforma, łącząca w sobie interaktywną mapę i część edukacyjną, pozwala poznać hale objęte projektem, a także zrozumieć rolę tradycyjnego wypasu owiec w ochronie cennej karpackiej przyrody i krajobrazu.
Gdy zatęsknimy za przyrodą, dzięki technologii VR (wirtualnej rzeczywistości) możemy przenieść się na karpackie łąki. Zamieszczone na naszym kanale YouTube filmy to nie tylko piękne widoki, ale także potężna dawka wiedzy o zielonej infrastrukturze. Odbiór filmów jest lepszy z wykorzystaniem okularów VR, jednak i bez nich zdecydowanie warto!
Planowanie wyjazdu możemy ułatwić sobie, tworząc własne mapy tras, które potem bez problemu wykorzystamy w telefonie w trakcie podróży.
Nie potrzebujemy skomplikowanego programu – wystarczy Google Maps i aktywne konto Google. Po zalogowaniu należy rozwinąć okno zakładek i wybrać „Twoje miejsca”, gdzie w zakładce „Mapy” możemy utworzyć własną mapę. Jest to też doskonałe narzędzie do prowadzenia obserwacji przyrodniczych – dane możemy w prosty sposób wystylizować i dodać zdjęcia do obiektów. Dla ułatwienia zbierania informacji w terenie przyda się również aplikacja „Moje Mapy”, zsynchronizowana z naszym kontem na Google Maps.
Projektowanie miasta, czyli nauka przez zabawę
Poznawanie świata przez zabawę zazwyczaj przynosi ciekawe doświadczenia. Trudno spotkać nastolatka, który nie słyszał o grze Minecraft. Bijąca rekordy popularności gra pozwala na budowanie wirtualnego świata i jest doskonałym narzędziem wspomagającym naukę programowania dla najmłodszych.
A gdyby tak przenieść się w grze do swojego miasta? Mamy na to sposób! Zielony, ekologiczny odpowiednik gry, tzw. Ecocraft, pozwala na działanie w realnej przestrzeni miasta zbudowanej dzięki wykorzystaniu danych przestrzennych. Użytkownik gry może przenieść się do swojej dzielnicy i proponować zmiany w jej zagospodarowaniu, które pomogą miastu w adaptacji do wyzwań środowiskowych i klimatycznych. Plansze do gry dostępne są obecnie dla wybranych fragmentów przestrzeni Warszawy i Poznania.
Obserwacje z satelity
Chcesz bez wychodzenia z domu dowiedzieć się, w jakiej części Polski jest jeszcze śnieg? Albo sprawdzić, jak zmieniała się powierzchnia lasów na przestrzeni lat? To nic trudnego!
Przez wiele lat dostęp do najnowszych zdjęć satelitarnych był zarezerwowany tylko dla wąskiego grona specjalistycznych organizacji. Teraz dostęp może mieć do nich dosłownie każdy dzięki platformie Sentinel Hub lub CREODIAS. Są to platformy do dystrybucji, zarządzania i analizy danych satelitarnych. Zawierają w większości dane satelitarne programu Copernicus, czyli unijnego programu obserwacji Ziemi, w ramach którego dokonuje się analiz zmian środowiska naszej planety.
Najbardziej przystępne w odbiorze są dane Sentinel-2 L2A i to te dane, ze wskazaniem dnia, z jakiego chcemy zobaczyć zobrazowanie, najlepiej wybrać w wyszukiwarce. Sentinel-2 to misja obserwacyjna Ziemi z programu Copernicus, która systematycznie uzyskuje obrazy optyczne w wysokiej rozdzielczości przestrzennej (10–60 m) nad lądem i wodami przybrzeżnymi. Nie pozostaje więc nam nic innego, jak wyruszyć w podróż po Polsce lub innym dowolnym miejscu na świecie. Zobaczycie, że wygląd Ziemi ze zdjęć satelitarnych to istne dzieła sztuki!
Moje podwórko na mapie
Pierwszym małym światem, jaki poznaje młody człowiek, jest jego najbliższe otoczenie. W poznawaniu środowiska warto więc zacząć od własnego „podwórka”, co ułatwi przyswojenie trudniejszych treści nawet przez najmłodszych. W tym przypadku nie wystarczy zwykły atlas, a potrzebna jest mapa konkretnego fragmentu naszej okolicy.
Jak pozyskać takie dane? Warto skorzystać z geoportalu krajowego, prowadzonego przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii. W aplikacji możemy nie tylko przeglądać mapy tematyczne. Na geoportalu możemy również w łatwy sposób wydrukować prostą mapę, która posłuży nam do np. zaznaczenia rozpoznanych gatunków drzew czy miejsc, w których na spacerze zaobserwowaliśmy ptaki. Wystarczy zlokalizować swoje miejsce zamieszkania na mapie, w zakładce „Plik” wybrać opcję drukowania i gotowe!
Z geoinformacją na Ty!
Geoinformacja może stać się sprzymierzeńcem zarówno dla nauczyciela, jak i rodzica, chcącego wesprzeć swoje dziecko w rozwijaniu wiedzy i umiejętności. Dane przestrzenne z pewnością pomogą nam w odkrywaniu wielu cennych informacji o otaczającym nas środowisku. Mogą wzbogacić treści, które chcemy przekazać uczniom, sprawiając, że będą bardziej przystępne w odbiorze i łatwiejsze do przyswojenia.
Wprowadzenie geoinformacji do edukacji, także poprzez zabawę, niesie za sobą wiele korzyści. To szerokie możliwości zaspokojenia ciekawości świata, a także rozbudzenie chęci do poznawanie nowych technologii. Geoinformacja zmienia nasz świat i warto się z nią zaprzyjaźnić!
