Climate Coverstions #10 i #11. O klimacie i konsumentach
Spotkania, zorganizowane w ramach projektu Federacji Konsumentów, były okazją do poszerzenia wiedzy o kryzysie klimatycznym i sposobach na jego opanowanie.
Ekspert Centrum UNEP/GRID-Warszawa, Bartłomiej Kozek, wystąpił 18 marca i 6 maja na szkoleniach online „Zrównoważony rozwój - zrównoważona konsumpcja - zrównoważona planeta” z wystąpieniem „Środowisko, klimat, konsumenci - zmieniający się świat, rosnące oczekiwania”.
Wydarzenie odbyło się w ramach cykli:
- „Climate Conversations” Centrum UNEP/GRID-Warszawa
- „Consumer PRO” Federacji Konsumentów, będącego częścią Europejskiego Programu Konsumenckiego (inicjatywy Komisji Europejskiej) prowadzonego przez BEUC - europejską organizację konsumencką, do której należy FK.
Planetarne wyzwanie
Przedstawiciel Centrum przekazał podstawową wiedzę na temat źródeł kryzysu klimatycznego oraz skali działań niezbędnych do jego opanowania. Wskazał na znaczenie osiągnięcia celu neutralności klimatycznej do roku 2050, co umożliwić ma ograniczenie wzrostu średniej, globalnej temperatury do poziomu 2, a najlepiej 1,5 stopnia Celsjusza w porównaniu do okresu przed rewolucją przemysłową. Wyhamowanie tego wzrostu jest kluczowe dla uniknięcia potencjalnych negatywnych sprzężeń zwrotnych i wymknięcia się globalnego ekosystemu spod kontroli.
Negatywne skutki tego kryzysu odczuwalne będą również w Polsce - w kolejnych latach grozi nam m. in. wzrost częstotliwości fal upałów czy zagrożenia pożarami lasów, zmniejszenie opadów w porze letniej, ale również większe ryzyko powodzi rzecznych. Nakładać się to będzie na szereg wyzwań, przed którymi już dziś stać ma kraj, takimi jak susze rolnicze czy niska efektywność energetyczna i surowcowa gospodarki. Świadomość tego typu wyzwań stać ma za posunięciami politycznymi, takimi jak koncepcja Europejskiego Zielonego Ładu.
Jak zauważył Kozek wszystko to zaczyna mobilizować do działania - zarówno młodych ludzi, angażujących się w strajki klimatyczne, jak i konsumentów. W grupie tej pojawia się otwartość na bardziej przyjazne dla środowiska działania - od eksperymentowania z roślinnymi zamiennikami mięsa aż po inwestowanie w odnawialne źródła energii. Ich postawy mają moc zmieniania promowanych przez firmy wzorców produkcji, a nawet wpływać na prawo, jak miało to miejsce w wypadku oburzenia skalą zanieczyszczenia mórz i oceanów odpadami z tworzyw sztucznych.
Ekspert Centrum zaprezentował wyniki badań, realizowanych przez instytucje, takie jak Havas Media Group, IKEA czy Kantar. Zauważalne jest w nich oczekiwanie wzięcia odpowiedzialności za stan środowiska przez decydentów, świat biznesu - ale również samych konsumentów. Wyzwaniem pozostaje fakt, że spora ich część odczuwa bezsilność i nie wie, w jaki sposób może zmieniać swoje zachowanie na bardziej przyjazne dla środowiska. Różna jest też skala gotowości na poszczególne działania - inna (wyższa) w wypadku rezygnacji z przedmiotów jednorazowego użytku, inna zaś, gdy mówimy o znaczącym ograniczeniu jedzenia mięsa.
Rzut oka w przyszłość
Fakt, iż kwestie środowiskowe pozostały obiektem zainteresowania badanych również w trakcie pandemii to kolejny dowód na to, że w najbliższych latach nie znikną one z debaty publicznej. Spodziewać się można dalszego wzrostu oczekiwań, dotyczących działań firm oraz poszerzania przez nie oferty dla grup zainteresowanych bardziej przyjaznym dla środowiska stylem życia. Wyzwaniem pozostać może pokazywanie, że tego typu działania mogą być korzystne zarówno pod kątem zwiększania komfortu, jak i korzyści ekonomicznych, takich jak niższe rachunki w wypadku wymiany sprzętów i oświetlenia na energooszczędne.
Oprócz wystąpień Kozka uczestniczące w szkoleniach osoby zapoznały się również z tematyką zrównoważonego rozwoju produktów i narzędzi, umożliwiających konsumentom podejmowanie bardziej przemyślanych decyzji zakupowych, a także w rolą instytucji nadzoru rynku odpowiedzialnych za ochronę konsumencką.
Federacja Konsumentów należy do koordynowanego przez Centrum UNEP/GRID-Warszawa Partnerstwa na rzecz realizacji środowiskowych Celów Zrównoważonego Rozwoju „Razem dla środowiska”.