Aktualności

Susze i powodzie, zanieczyszczone powietrze i wysokie letnie temperatury - to znane nam wszystkim problemy, z którymi borykają się mieszkańcy polskich miast. Niedocenianym wsparciem w przeciwdziałaniu skutkom zmian klimatu jest natura, a dokładniej zieleń miejska. Raport naszego projektu "Od drzewa do miasta. Laboratorium wiedzy o zieleni miejskiej" daje odpowiedź jak wiele zawdzięczamy miejskim drzewom z perspektywy ekonomicznej.

W miastach uwaga samorządów skupia się zazwyczaj na kosztach utrzymania zieleni. Zbyt często decydujemy się na zastąpienie zieleni betonowymi placami, podczas gdy wystarczy zmienić perspektywę, aby zobaczyć, że to drzewa świadczą usługi nam. Tak zwane usługi ekosystemowe, czyli korzyści, jakie płyną dla nas z obecności zieleni, dotykają kilku bardzo ważnych obszarów i są możliwe do dokładnego wyliczenia.

Klimat

Wszyscy uczyliśmy się w szkole, że dzięki drzewa dają nam tlen, a pochłaniają dwutlenek węgla. Drzewa jednym z naszych największych sojuszników jeśli chodzi o zmniejszanie obecności tego gazu w atmosferze. Każda wycinka drzewa to po pierwsze - usunięcie takiego sprzymierzeńca w spowalnianiu zmiany klimatu, a po drugie - poprzez jego spalenie, uwolnienie do atmosfery całego węgla, które to drzewo zamagazynowało. Jak wynika z raportu projektu “Od drzewa do miasta” dorosłe okazy pochłaniają z atmosfery do 100 kg dwutlenku węgla rocznie!

Powietrze

Naturalne oczyszczacze powietrza na naszych ulicach - to właśnie kolejna funkcja drzew. Wychwytują one z powietrza wszelkie zanieczyszczenia, których źródłami są m.in. spaliny samochodowe czy ogrzewanie domów energią ze spalania paliw stałych, np. węgla (zanieczyszczenie sadzą, czyli pyłami PM2,5 oraz PM10). Jedno drzewo jest w stanie pochłonąć rocznie do 250 gramów dwutlenku azotu, do 100 gramów pyłu PM2,5 i ponad 350 gramów pyłu PM10. Zanieczyszczone powietrze przyczynia się m.in. do powstawania chorób układu oddechowego i chorób sercowo-naczyniowych. Według różnych szacunków z powodu zanieczyszczenia powietrza co roku przedwcześnie umiera w Polsce 45-90 tys. osób. Oczyszczając powietrze z zanieczyszczeń, drzewa pozwalają zatem zmniejszyć wydatki na ochronę zdrowia (oraz na odnawianie elewacji budynków).

Ochrona przed podtopieniami

To dość prosta kalkulacja - woda z ulewnych deszczy nie jest w stanie wsiąknąć w utwardzone powierzchnie, którymi zastępowane są tereny zielone w miastach. Dlatego drzewa, ale także trawniki, skwery, parki, miejskie lasy, a także każda zielona przestrzeń między pasami ruchu - to one poprawiają retencję wody oraz redukują jej niekontrolowany spływ bezpośrednio do kanałów, a dalej do rzek. Pojedyncze drzewo jest w stanie zredukować spływ powierzchniowy nawet o kilka metrów sześciennych wody rocznie.

Zdrowie

Spacer pośród drzew, wypoczynek w ich cieniu, szum liści czy wreszcie widok zieleni za oknem budzą pozytywne uczucia. To w parkach i lasach lubimy biegać, spotykać się na piknik czy odetchnąć po pracy w upalny dzień. Funkcja rekreacyjna to kolejna, może najbardziej dla nas oczywista, zaleta miejskiej zieleni.

Wyliczenia dokonane przez ekonomistów w ramach naszego projektu wskazują, że średnia wartość usług ekosystemowych dostarczanych przez jedno dorosłe drzewo w polskich miastach to zysk rzędu aż 15-20 tys. złotych!

Doceńmy więc ich obecność w naszym otoczeniu. Drzewa to nasi przyjaciele i najwięksi sojusznicy w walce o czystą planetę.

O projekcie

Nie mając świadomości wszystkich korzyści jakich dostarczają drzewa miejskie, mamy tendencję by skupiać uwagę na kosztach utrzymania drzew. Ponieważ koszty te są dobrze znane, a korzyści jedynie częściowo, prosty rachunek ekonomiczny często błędnie wskazuje na nieopłacalność drzew. Odpowiedzią na to wyzwanie jest projekt „Od drzewa do miasta – laboratorium wiedzy o zieleni miejskiej”, zakładający zwiększanie świadomości ekologicznej poprzez akcentowanie korzyści ekonomicznych z utrzymania miejskich drzew.

Projekt polega na przeprowadzeniu kampanii na skalę lokalną i ogólnopolską, których celem jest zwiększenie świadomości na temat roli obszarów zieleni miejskiej oraz wartości świadczonych przez nie usług ekosystemowych.

Projekt jest realizowany od października 2021 do czerwca 2023 i jest finansowany z grantu Funduszy Norweskich na „Działania związane z ochroną środowiska i ekosystemów prowadzone przez NGO“.

Za stronę merytoryczną i organizacyjną projektu odpowiadają: UNEP/GRID-Warszawa (koordynator projektu), Fundacja Veolia Polska (wsparcie dla miast biorących udział w projekcie) oraz Asplan Viak AS (wsparcie geoinformacyjne).