Trudny, ale ważny rok 2022 – podsumowanie, które daje nadzieję na przyszłość
Początek nowego roku to czas podsumowań i refleksji. Rok 2022 zapisze się na kartach historii jako ten, w którym zbrojna agresja Rosji na Ukrainę wstrząsnęła naszym poczuciem bezpieczeństwa na poziomie międzynarodowym, lecz także pokazała, co oznacza solidarność na poziomie międzyludzkim. Solidarność to słowo klucz w przeciwdziałaniu skutkom kryzysu klimatycznego i niezbędny element do osiągnięcia ponadnarodowych porozumień ratujących naszą planetę.
Z perspektywy spraw ważnych dla środowiska miniony rok to kilka historycznych konsensusów, w tym:
- Rezolucja UNEA.5/14 „Koniec z Zanieczyszczeniem Tworzywami Sztucznymi: w kierunku prawnie wiążącego instrumentu międzynarodowego” wypracowana podczas Zgromadzenia Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska UNEA-5,
- plan 4 globalnych celów oraz 23 zadan szczegółowych (The Global Biodiversity Framework), przyjęty na Konferencji Stron Konwencji o różnorodności biologicznej COP15, którego celem jest objęcie ochroną 30 % planety i odtworzenie 30 % zdegradowanych ekosystemów do 2030 r.,
- utworzenie funduszu na potrzeby kompensacji strat i szkód w krajach rozwijających się, które są szczególnie narażone na niekorzystne skutki zmian klimatu, podczas 27. Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu (COP27),
- uruchomienie, również podczas COP27, inicjatywy ENACT dla rozwiązań opartych na przyrodzie (Nature-based Solutions), która ma monitorować globalne wysiłki na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu i degradacji ekosystemów, poprzez sprzymierzenie się z naturą.
Chcąc skutecznie przeciwdziałać 3 kryzysom planetarnym (zmianie klimatu, zanieczyszczeniom i utracie różnorodności biologicznej) musimy jednak jako ludzkość podjąć śmielsze kroki w walce o naszą bezpieczną przyszłość. Przypominają nam o tym wyniki takich raportów jak Emissions Gap Report 2022 (UNEP), stwierdzający, że nasz świat zmierza ku „niszczącym gospodarkę poziomom globalnego ocieplenia klimatu”.
Światowy Dzień Środowiska 2022
Dla UNEP/GRID-Warszawa był to niezwykle pracowity rok pełen stałych punktów w kalendarzu, a także nowych współprac i inicjatyw. Jak zawsze na początku czerwca uruchomiliśmy ogólnopolską kampanię społeczną w ramach Światowego Dnia Środowiska (World Environment Day), której globalne hasło brzmiało w tym roku: „Only One Earth”. Skąd ta myśl przewodnia? Pod tym samym hasłem 50 lat wcześniej, w 1972 roku, w Sztokholmie obradowała Organizacja Narodów Zjednoczonych, gdy w tle rozgrywała się wojna w Wietnamie. Postanowieniem tej historycznej konferencji było powołanie Programu Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska (United Nations Enviroment Programme - UNEP), który od 50 lat łączy troskę o zdrowie ludzi i planety z takimi wartościami jak odpowiedzialność, pokój i poszanowanie zasad równości.
W jubileuszowym dla UNEP roku, w obliczu spustoszenia, jakie sieje wojna w Ukrainie, hasło “Only One Earth” wybrzmiało równie mocno, co pół wieku temu. Dlatego w ramach kampanii napisaliśmy Manifest #OnlyOneEarth, będący stanowiskiem UNEP/GRID-Warszawa i agend ONZ w Polsce; UNIC i UNHCR, w sprawie pilnej potrzeby zapewnienia trwałego pokoju na naszej planecie. Treść, dostępną na stronie dlaplanety.pl, może podpisać każdy, komu leży na sercu dobro naszej planety.
Manifest #OnlyOneEarth dotyczy każdego z nas, to głos ludzi apelujących o rozsądek i podjęcie natychmiastowych działań dla planety – naszego wspólnego domu, w którym pragniemy pokoju, stabilności oraz zdrowego środowiska, niezbędnych do zapewnienia godnego życia człowieka – tak tegoroczną kampanię skomentowała Maria Andrzejewska, Dyrektor Generalna UNEP/GRID-Warszawa.
Treść Manifestu została uroczyście odczytana przez aktorkę Magdalenę Popławską, 3 czerwca podczas Konferencji w Łazienkach Królewskich, zorganizowanej przez UNEP/GRID-Warszawa. Kampania „Only One Earth” miała na celu przypomnienie jak ważne są działania, dzięki którym pewnego dnia będziemy mogli żyć razem jako jedna ludzkość, na jednej Ziemi, w zgodzie z naturą i sobą nawzajem. Dziękujemy partnerom, organizacjom wspierającym, uczestnikom konferencji oraz wszystkim, którzy podpisali manifest i włączyli się w jego upowszechnianie.
Kampania i Manifest ONLY ONE EARTH:
Organizator: UNEP/GRID-Warszawa
Patroni honorowi: Komisja Europejska, Ambasada Szwecji, Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy
Patronat medialny: PAP, Radio Zet, Rzeczpospolita, Onet, Ströer, Biznes i Ekologia, EkoGazeta, Sozosfera.pl, Ekologia.pl, Ekorynek.com, Ekologia i Rynek, Business Magazine, Biznestuba.pl
Partnerzy Konferencji: IKEA Retail Polska, Kompania Piwowarska, McDonald's
Partnerzy Manifestu: BASF Polska, PNB Paribas Bank Polska, Carrefour, ERGO Hestia, Fundacja Veolia Polska, Grupa Żywiec, IKEA Retail Polska, Kompania Piwowarska, McDonald’s, Nhood, Polenergia, Santander Bank Polska, Stena Recycling
Partnerzy WED: 24/7Communication, Fundacja CultureLab, Syrena Communications, TerGo
#ReGeneracja
Nasza odpowiedź na ogłoszenie przez ONZ Dekady Odtwarzania Ekosystemów działa już półtora roku. Program #ReGeneracja zbiera pod swoimi skrzydłami coraz więcej polskich ekosystemów, potrzebujących wsparcia i finansowania.
W 2022 roku udało się nam m.in. przeprowadzić zabiegi czynnej ochrony przyrody w rezerwatach Homole i Biała Woda, posprzątać ponad 10 km wybrzeża Bałtyku i zebrać 140 kg śmieci, zadbać o łąki będące ptasią ostoją, leżące u podnóża stoków Kępy Puckiej, rozpocząć prace konserwatorsko - pielęgnacyjne w zabytkowej alei kasztanowców rosnącej wzdłuż Stawu Północnego w Łazienkach Królewskich w Warszawie, a także odtworzyć piękną łąkę kwietną na terenie Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich.
Połączyliśmy opiekę nad ekosystemami, z aktywnym wolontariatem pracowniczym - prawie 50 osób z banku BGK uporządkowało szlaki turystyczne na terenie Nadleśnictwa Krościenko oraz w Borze na Czerwonem oraz edukacją najmłodszych – w naszych warsztatach edukacyjnych wzięło udział 130 dzieci.
W tym roku chcemy kontynuować działania w terenie przy wsparciu naszych partnerów i dalej realizować założenia Dekady Odtwarzania Ekosystemów ONZ w praktyce. Dziękujemy firmom: Bank Pekao SA, Truvant, Interzero, Suez, Dell, Polenergia, Santander Bank Polska, BNP Paribas Bank Polska, Bank Gospodarstwa Krajowego oraz instytucjom: Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Łódzkiego, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie, Pomorski Zespół Parków Krajobrazowych, Muzeum Łazienki Królewskie, Muzeum Jana III Sobieskiego w Wilanowie, Karkonoski Park Narodowy, Spółdzielnia Socjalna nad Wisłokiem, Fundacja Przyroda i Człowiek, Nadleśnictwo Rytel, Kampinoski Park Narodowy, Nadleśnictwo Gubin, Fundacja MARE, Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego, Nadleśnictwo Nowy Targ.
Strona programu Re.Generacja. https://re.generacja.org/
Climate Leadership
Wszyscy wiemy, że aby skutecznie przeciwdziałać kryzysowi klimatycznemu, biznes musi podjąć radykalne kroki na poziomie podstawowych produktów i usług, procesów produkcyjnych i zarządczych, a nawet modeli biznesowych. W dobie raportowania i ocen pozafinansowych w obszarze ESG, transformacja wzorców produkcji i konsumpcji musi dotknąć samego rdzenia modeli biznesowych, wymuszających bardziej efektywne korzystanie z surowców oraz konkretne, mierzalne działania na rzecz redukcji emisji gazów cieplarnianych.
Nasza społeczność liderów pozytywnej zmiany w biznesie z roku na rok rośnie. Od 2019 roku coraz więcej firm dołącza do programu Climate Leadership i wypracowuje w eksperckim gronie swoje proklimatyczne zobowiązania. W 2022 roku wśród uczestników programu znaleźli się: BOŚ Bank, BASF, Bank BANP Paribas, Carrefour, Credit Agricole, Hutchinson, Mc Donald’s, Orsted, PZU, Samsung Electronics, Santander Bank, Signify, Stena Recycling, ERGO Hestia, jak i Zakładów Farmaceutycznych Polpharma.
14 września 2022 w Varso Place zorganizowaliśmy konferencję “Dlaczego klimat?”, na której przedstawiciele instytucji międzynarodowych, ambasad, biznesu oraz eksperci rozmawiali o działaniach w kontekście globalnych wyzwań kryzysu klimatycznego. Miesiąc później światło dziennie ujrzała publikacja „Biznes na rzecz zmiany 2022”, stanowiąca podsumowanie prac ostatniej edycji. W tegorocznej edycji opisane zostały zobowiązania oraz działalność firm z różnych sektorów takich jak: finanse, ubezpieczenia, OZE, farmacja, chemia i inne. W dużej mierze działania podejmowane w edycji 2022 opierały się o kierunki związane z mierzeniem i redukcją śladu węglowego, a także rozwojem wiedzy wśród dostawców i pracowników, jak i transformacją rolnictwa w kierunku praktyk regeneratywnych. Publikacja zawiera również 16 tekstów eksperckich przygotowanych przez pracowników UNEP/GRID-Warszawa oraz niezależnych ekspertów programu Climate Leadership, które dotykają takich zagadnień jak m.in.: znaczenie mokradeł i ochrona bioróżnorodności, bezpieczeństwo żywnościowe i zrównoważone rolnictwo, zanieczyszczenie plastikiem i wyzwania w ekoprojektowaniu, sprawiedliwa transformacja, elektromobilność, upcycling w modzie, dieta roślinna, czy greenwashing.
Strona programu Climate Leadership. https://climateleadership.pl/
Start Inicjatywy #EndPlasticPollution
Ponieważ problem plastikowych odpadów urósł dziś do rozmiarów globalnego kryzysu, w marcu 2022, podczas piątego Zgromadzenia ONZ ds. Środowiska (UNEA-5) państwa przyjęły rezolucję wzywającą do jego zakończenia (UNEA 5/14 „Koniec z Zanieczyszczeniem Tworzywami Sztucznymi: w kierunku prawnie wiążącego instrumentu międzynarodowego"). Państwa członkowskie, które ją podpisały, zobowiązały się wypracować międzynarodowe prawo rozstrzygające problem zanieczyszczenia środowiska plastikiem. Rezolucja dotyczy pełnego cyklu życia plastiku, w tym jego produkcji, projektowania i zarządzania odpadami.
Nawiązując do jej postanowień, we wrześniu 2022 zainaugurowaliśmy Inicjatywę #EndPlasticPollution (https://endplasticpollution.eu/), która jest platformą do dyskusji i wymiany najlepszych praktyk między szerokim gronem interesariuszy, w tym środowiskiem naukowym i biznesem. Naszym celem jest połączenie sił w działaniach przeciw zanieczyszczeniu plastikiem, a jednym z efektów będzie wypracowanie rekomendacji dla powstającego prawa międzynarodowego. Musimy zoptymalizować proces produkcji oraz wykorzystania tworzyw sztucznych, a w efekcie zredukować zanieczyszczenia plastikiem do minimum.
9. edycja programu Eco-Miasto
28 września 2022 w warszawskim Centrum Nauki Kopernik, wraz z Ambasadą Francji w Polsce oraz m. st. Warszawa i partnerami, zorganizowaliśmy konferencję zwieńczającą 9. edycję programu dla samorządów Eco-Miasto. Od inauguracji w lutym 2022, program angażował różnych aktorów życia gospodarczego, politycznego, naukowego i społecznego wokół idei zrównoważonych miast. Zaangażowanie samorządów w tegoroczną edycję pokazało, że zielona rewolucja w polskich miastach jest już nie do zatrzymania.
Konkurs Eco-Miasto co roku nagradza miejskie projekty, które znacznie poprawiają jakość życia mieszkanek i mieszkańców w aglomeracjach miejskich, a przede wszystkim pozytywnie wpływają na środowisko. Spośród nadesłanych zgłoszeń jury wyłoniło zwycięzców w pięciu kategoriach konkursowych: Efektywność Energetyczna, Odnawialne Źródła Energii, Zrównoważona Mobilność, Odpady i Gospodarka o Obiegu Zamkniętym, Zieleń Miejska, Błękitno-zielona Infrastruktura oraz Gospodarka Wodna. Dodatkowo partnerzy strategiczni programu (Renault Polska, Eiffage Polska, Nhood Polska) przyznali swoje wyróżnienia.
Zobacz pełną listę laureatów 9. edycji Eco-Miasto. https://www.gridw.pl/pl/aktualnosci/znamy-laureatow-9-edycji-konkursu-eco-miasto.
Powyższe wydarzenia to tylko część naszej pracy na rzecz środowiska. Śledźcie nas w mediach społecznościowych, aby na bieżąco otrzymywać informacje ze świata ochrony środowiska i wspólnych starań o zdrową planetę. Zapraszamy na nasze profile na Facebooku, LinkedIn, Twitterze i Instagramie, a także do słuchania naszego podcastu "Kwadrans z klimatem".