Aktualności

W raportowaniu klimatycznym firm jest sporo do zrobienia. Chociaż spółki z WIG20 i mWIG40 w swoich raportach prezentują analizy ryzyk klimatycznych i emisje, raportowanie to jest zazwyczaj ograniczone. Duża część firm nawiązuje do polityk klimatycznych, traktując je jako niesformalizowany i pozbawiony konkretnych celów dodatek do polityki środowiskowej. W wielu raportach brakuje opisu faktycznych, mierzalnych działań na rzecz efektywności energetycznej i OZE – jak wynika z pierwszej edycji Benchmarku Strategii Klimatycznych, wspólnego projektu Centrum UNEP/GRID-Warszawa i Go Responsible.

Benchmark Strategii Klimatycznych to obszerne badanie strategii klimatycznych firm, zainicjowane i realizowane przez ekspertów Centrum UNEP/GRID-Warszawa i Go Responsible. Badanie będzie realizowane cyklicznie, a pierwsza edycja Benchmarku objęła spółki notowane w indeksie WIG20 i mWIG40. Ich raporty niefinansowe poddane zostały analizie pod kątem tego, czy zawierają kluczowe z punktu widzenia polityki klimatycznej kwestie, takie jak, ambicje w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych, realizacja działań w obrębie transformacji energetycznej czy posiadanie dedykowanej struktury, zajmującej się kwestiami klimatycznymi.

Prezentowana analiza dotyczy raportów zintegrowanych za 2020 rok. W ramach Benchmarku, na podstawie bieżących danych publikowanych przez spółki, realizowane będą kolejne analizy, w tym również branżowe.

Eksperci o Benchmarku:

Maria Andrzejewska, Dyrektor Generalna w Centrum UNEP/GRID-Warszawa
Bartłomiej Kozek, Kierownik Działu Zielonej Transformacji w Centrum UNEP/GRID-Warszawa
Łukasz Kolano, Senior ESG Mananger Go Responsible
Sławek Brzózek, Senior ESG Manager Go Responsible
prof. Bolesław Rok, Akademia Leona Koźmińskiego
Małgorzata Wernicka, CEO Carbon Footprint Consulting

Obszary analizowane w 1. edycji 

Benchmark bada stopień zaawansowania raportowania kwestii klimatycznych na podstawie danych z czternastu kluczowych obszarów:

• zarządzanie ryzykiem
• raportowanie emisji
• polityka klimatyczna
• cele klimatyczne
• partnerstwa na rzecz klimatu
• wskaźniki emisyjności
• globalne polityki SDG
• włączanie OZE
• efektywność energetyczna
• governance klimatyczny
• zespół ds. zrównoważonego rozwoju
• wytyczne TCFD
• zarządzanie strategiczne
• działalność zrównoważona (taksonomia)

Podział na spółki taksonomiczne i nietaksonomiczne

W Benchmarku Strategii Klimatycznych jest odwołanie do nowej Taksonomii UE, która będzie obowiązywała już od przyszłego roku. Dlatego, w ramach analiz wyodrębniliśmy spółki taksonomiczne i nietaksonomiczne.

SPÓŁKI TAKSONOMICZNE – prowadzą działalność kwalifikującą się do objęcia Unijną taksonomią – czyli najbardziej istotną z punktu widzenia transformacji energetycznej i polityk klimatycznych. Są to np. sektory paliwowo-energetyczne, operatorzy sieci przesyłowych, firmy budowlane i deweloperskie, transportowe, przemysł ciężki, wydobywczy i chemiczny.

SPÓŁKI NIETAKSONOMICZNE – nie prowadzą działalności kwalifikującej się do objęcia Unijną taksonomią – czyli prowadzą działalność, która nie jest najbardziej istotna z punktu widzenia transformacji energetycznej i polityk klimatycznych. Są to np. firmy z branży odzieżowej, handlowej, finansowej, gastronomicznej czy farmaceutycznej.

Wnioski z pierwszej edycji badania

• Analiza ryzyk klimatycznych jest podstawowym, opisywanym działaniem w firmach. Chociaż rzadko jest zaawansowana i kompletna, to jednak stanowi stały punkt w komunikacji firm
• Raportowanie emisji jest drugim najczęściej opisywanym przez spółki obszarem, ze względu na istniejący już obowiązek raportowania. Punktacja wskazuje jednak na ograniczone/ niepełne raportowanie wymaganych wskaźników i informacji
• Duża część firm nawiązuje do polityk klimatycznych, jednak dla większości stanowi to dodatek do polityki środowiskowej, często niesformalizowany lub pozbawiony konkretnych (finansowo mierzalnych) celów
• Cele klimatyczne, jeśli istnieją, sprowadzają się do potwierdzenia celów Porozumienia Paryskigo i Horyzontu 2050. Nieliczne przypadki wskazują na dostosowanie do celów globalnych centrali
• W wielu raportach brakuje opisu kwestii faktycznych (mierzalnych) działań na rzecz efektywności energetycznej i OZE – mimo wielorakich deklaracji
• Choć w sporej części komunikacji podniesione są kwestie klimatyczno-środowiskowe – jako bardzo istotne dla interesariuszy, niewielka liczba firm dostosowała do nich swoje struktury (przez nadanie odpowiedzialności w zarządzie czy wskazanie, lub powołanie konkretnych zespołów/ zadań)

Kto najlepiej raportuje, czyli rankingi firm

RANKING OGÓLNY

• Numerem jeden w raportowaniu kwestii klimatycznych spośród badanych spółek jest CCC – spółka zdobyła 21 punktów na 23 możliwych
• W pierwszej piątce spółek najlepiej raportujących kwestie klimatyczne są przedstawiciele różnych branż, co oznacza, że nie ma w tym obszarze charakterystycznych cech branżowych
• Można zauważyć wysoką pozycję przemysłu ciężkiego w pierwszej dziesiątce firm najlepiej raportujących kwestie klimatyczne. Zaskoczeniem jest bardzo niska pozycja instytucji finansowych – tylko jedna instytucja finansowa znalazła się w TOP 10
• Widoczny jest niski poziom raportowania kwestii klimatycznych firm z branży IT – z dużej liczby firm IT w zestawieniu tylko jedna miała politykę klimatyczną oraz raportowanie na dobrym poziomie
• Warto docenić zaawansowanie w realizacji polityk klimatycznych firm biorąc pod uwagę szczególnie te firmy, które prowadzą działalność kwalifikującą się do objęcia
• Unijną taksonomią – czyli najbardziej istotną z punktu widzenia transformacji energetycznej i polityk klimatycznych. Są to np. sektory paliwowo-energetyczne, operatorzy sieci, firmy budowlane i deweloperskie, transportowe, przemysł ciężki, wydobywczy ichemiczny. Sektory te, z uwagi na presję regulacyjną, społeczną i oczekiwania instytucji finansowych, powinny wdrażać zaawansowane rozwiązania w kwestiach polityk klimatycznych i dekarbonizacyjnych.

SPÓŁKI TAKSONOMICZNE

• W ramach analiz odnotowaliśmy wysoki poziom raportowania energetycznych spółek skarbu państwa. Analizy wskazują na pozytywny trend w jakości i zakresie raportowania kwestii klimatycznych i środowiskowych – szczególnie w obszarze monitorowania i kalkulacji emisji CO₂ czy analizy ryzyk klimatycznych. Jakkolwiek te analizy ryzyk klimatycznych nie są pogłębione np. emisje nie mierzone we wszystkich zakresach, to jednak znacząco rozszerzyły się o kwestie zarządzania ryzykami i wskaźnikami ESG (w szczególności w obszarze środowiska i zapobiegania/adaptacji do zmian klimatu)
• Spółki taksonomiczne zasadniczo dobrze raportują emisje i wskaźniki energetyczne, jednak często nie biorą pod uwagę np. wytycznych TCFD – gdyby je uwzględniły, ich raportowanie byłoby na bardzo wysokim poziomie
• Mimo zaawansowanych narzędzi i działań środowiskowych, spółki tracą na ograniczonej komunikacji i ocenie strategicznej

SPÓŁKI NIETAKSONOMICZNE

• Wśród liderów spółek nietaksonomicznych (TOP 5) pojawiają się firmy, w których nacisk na wdrażanie dostosowań klimatycznych jest relatywnie mniejszy, niż w przypadku sektorów taksonomicznych jak np. energetyczny, ciężki przemysł, transport, itd.:
  • Firmy odzieżowe i obuwnicze, choć mniej narażone na ryzyka regulacyjne, zainwestowały sporo wysiłku w wizerunek odpowiedzialnych klimatycznie (np. ze względu na inwestorów i klientów międzynarodowych)
  • Poza nimi w pierwszej piątce znajdują się najbardziej zainteresowane obszarem firmy z sektora finansowego
  • Poza największymi firmami z ambicjami międzynarodowymi nie ma firm prowadzących zaawansowane polityki klimatyczne

INSTYTUCJE FINANSOWE

• Wśród firm finansowych zwraca uwagę niski poziom wdrożenia wytycznych i rekomendacji dot. polityk zrównoważonego rozwoju i klimatycznych:
  • Działania w obszarze dotyczą wymogów wobec klientów i kredytobiorców
  • Polityki klimatyczne nie są sformalizowane
  • W obszarze klimatycznym dominują deklaracje wsparcia procesów transformacyjnych, firmy nie posiadają najczęściej programów i narzędzi wewnętrznych przekształceń

Metodologia

W Benchmarku Strategii Klimatycznych firmy oceniane są w 14 kategoriach, pod względem tworzenia, wdrażania, zarządzania, mierzenia i raportowania w obszarze klimatyczno-środowiskowym. Szczególnie istotne kwestie, z odpowiednio większą wagą, dotyczyły istniejących polityk oraz ich celów, ambicji i zakresów, podobnie jak kwestii mierzenia emisji CO₂ czy zarządzania ryzykami klimatycznymi.

Ocenie punktowej podlegały także zagadnienia związane ze stosowaniem konkretnych wskaźników, istnienia działań powiązanych – takich jak zwiększanie efektywności energetycznej, zmiana miksu energetycznego (czy własnych źródeł odnawialnych). Włączono do badania ocenę świadomości ogólnej nt. celów i polityk klimatycznych, poprzez integrację strategii z nimi, a także włączenie w inicjatywy, organizacje wyspecjalizowane, jak i partnerstwa na rzecz celów. Badany jest też poziom świadomości zarządzających i zespołów co do celów klimatycznych i zrównoważonego rozwoju i ich związku ze strategiami firm, jak również potwierdzenia tej świadomości i zaangażowania poprzez aktywność w globalnych partnerstwach i inicjatywach specjalistycznych i branżowych.

Badanie bierze pod uwagę, w sposób znaczący, istnienie i implementację polityk klimatycznych, ale także ich ambicje i poziom skonkretyzowania. Istotne tu jest zarówno wyznaczanie konkretnych, mierzalnych celów, jak i ich horyzont czasowy realizacji - dające możliwość weryfikacji i potwierdzenia. Ponieważ jednym z celów badania jest weryfikacja rzeczywistego zakresu włączania polityk klimatycznych do najważniejszych działań biznesowych – przegląd dotyczy np. struktur zarządzania obszarem klimatu i zrównoważonego rozwoju.

Metodologia badania Benchmark Strategii Klimatycznych wykracza poza standardową weryfikację jakości raportowania firm w kwestii emisji CO₂, ich zakresów i wskaźników – oczekiwanego od firm objętych np. obowiązkami wynikającymi z Dyrektywy NFRD i w szczególności informowaniu o wpływie na zmiany klimatu. Niektóre analizowane przez nas obszary biorą pod uwagę również kwestie istotne, nieujmowane np. w wytycznych TCFD skupionych na kwestiach governance i zarządzaniu ryzykiem klimatycznym. Dotyczy to np. działań firm w obszarach efektywności energetycznej, odnawialnych źródeł energii.

Badanie przeprowadzane jest na ogólnie dostępnych informacjach największych publicznie notowanych firm na GPW i objętych indeksem WIG20 i WIG40, których raporty dot. Zrównoważonego Rozwoju, CSR, ESG czy danych niefinansowych udostępniane są dla wszystkich interesariuszy.